Rijkswaterstaat gunde na een aanbesteding de opdracht voor de aanleg van de Innovatiestrook bij parkeerplaats Kloosters aan de A58 bij Oirschot aan infrabouwer Gebr. Van Kessel/KWS, onderdeel van VolkerWessels. Dit is het verhaal van hoe je door samenwerking sneller verder komt in duurzaam bouwen.

De argeloze automobilist of vrachtenwagenchauffeur die over de A58 bij Oirschot rijdt, passeert het bouwbord ‘Innovatiestrook A58 Kloosters. Unieke testlocatie voor duurzame wegenbouw’. De afzender is Rijkswaterstaat, met de vermelding ‘Samen CO₂ wegwerken’.

Vervolgens ziet de weggebruiker achter de vangrails rond verzorgingsplaats Kloosters grote bergen zand en asfalt dat wordt aangelegd. Graafmachines. Bedrijvigheid. Je kunt zien: hier wordt gewerkt! Op de bouwplaats rolt nog meer groot materieel. Mannen in werkkleding en met helmen op praten met elkaar, anderen bedienen de machines. Wat gebeurt daar allemaal? Wat wordt er gebouwd?

Bouwen aan de Innovatiestrook

Het tafereel wekt waarschijnlijk bij menig A58-weggebruiker nieuwsgierigheid. Hoog tijd voor het verhaal achter deze bouwwerkzaamheden. We gaan daarom langs bij Joep de Greef (projectleider Innovatiestrook bij Rijkswaterstaat) en Jack Tijssen (tendermanager bij bouwbedrijf Gebr. van Kessel).

Joep en Jack, wat is een Innovatiestrook?

Jack: ‘De Innovatiestrook A58 Kloosters is dé plek waar we allerlei duurzame nieuwe materialen en werkwijzen in de wegenbouw uitproberen. Zo testen we straks herbruikbaar asfalt, natuurlijk gebonden funderingen en circulair wegmeubilair (zoals lichtmasten en snelheidsborden) en duurzame wegmarkering. Ook de aanleg van de Innovatiestrook, waar we nu mee bezig zijn, gebeurt op duurzame wijze.’

Joep: ‘De Innovatiestrook is onderdeel van het grotere project InnovA58 en past perfect in de doelstelling van Rijkswaterstaat om in 2030 klimaatneutraal te zijn. Wat hier succesvol getest wordt, passen we zo mogelijk meteen toe bij de geplande wegverbreding van de A58. En het liefst daarna bij nog veel meer wegenbouwprojecten. Rijkswaterstaat beheert bijna 3100 km aan rijkswegen, dus ga maar na wat het oplevert als we de Nederlandse wegen duurzamer kunnen beheren en aanleggen.’

Wat gebeurt er op dit moment op de bouwlocatie?

Jack: ‘Sinds het einde van zomer werken we aan de voorbereidingen om de nieuwe in- en uitvoegstroken aan te leggen. Dat betekent veel grondwerk, zoals een puinfundering maken, waarop dan weer zand komt. Ook wordt de waterhuishouding omgelegd, dus zijn we bezig met duikers en riolering. We leggen ook een damwand aan om hoogteverschil te overbruggen. Veel van dit werk is straks niet meer zichtbaar, maar is wel heel belangrijk als basis.’

Joep vult aan: ‘We verwachten dat de aanleg van de Innovatiestrook halverwege 2022 klaar is.’

Op het bouwbord staat ‘unieke testlocatie’. Wat is er zo bijzonder aan dit project?

Enige echte praktijktestlocatie in Europa

Joep: ‘De Innovatiestrook is om meerdere redenen uniek, en daar zijn we trots op. Ten eerste is het de enige teststrook in Europa die tijdens de testperiode toegankelijk blijft voor het verkeer. Juist hierdoor kunnen we praktijktesten doen. De invoegstroken met wisselende soorten duurzaam asfalt kunnen om de beurt gebruikt worden door het verkeer. Hierdoor blijven de verzorgingsplaats en het tankstation altijd bereikbaar.’

Samen CO₂ wegwerken

Jack: ‘De wijze waarop we als bouwbedrijf de Innovatiestrook aanleggen is ook uniek: volledig emissieloos, dat betekent zonder uitstoot van CO₂. Dus niet één elektrische machine. Nee, álles is duurzaam onder het motto “Samen CO₂ Wegwerken.” We gebruiken elektrisch materieel en machines op schone brandstof. Het ketenpark wordt met een waterstofaggregaat en batterij van stroom voorzien.’ Met deze werkwijze werd op de bouwplaats tot 1 december 2021 al 107.000 kg aan uitstoot bespaard. Ter vergelijking: dat is de hoeveelheid CO₂ die een vliegtuig met 231 personen uitstoot tijdens een retourtje Amsterdam -  Barcelona.

Joep haakt hierop in: ‘Daarom is dit bouwproject ook aan Gebr. Van Kessel/KWS, onderdeel van VolkerWessels gegund. Zij staken heel veel tijd in de voorbereiding van de aanbesteding die écht gericht was op een duurzaam aanbod. Rijkswaterstaat staat op dit moment tweede op de Bouwend Nederland-ranglijst van meest duurzame aanbesteders. Deze gunning is hier een mooi voorbeeld van.’

Hoe werkt het in de praktijk, dat testen?

Experimenteren en testen betekent ook dat dingen soms niet lukken. Hoe gaan jullie daarmee om?

Jack: ‘Ook dat is uniek in dit project. We maakten met bijvoorbeeld onze leveranciers afspraken dat we elektrisch materieel niet kopen, maar voor dit project huren. We gaan aan het werk en als we tijdens de bouw tegen problemen aanlopen bekijken we ter plekke wat de beste oplossing is. Zo werken we samen aan steeds betere machines. Da’s win-win natuurlijk. De hele infrasector is bezig met duurzame innovaties. Het is een race tegen de klok, want 2030 komt snel dichterbij. We willen allemaal bijdragen aan de doelstelling om dan 100% klimaatneutraal te werken Dat lukt alleen als we kennis delen en samenwerken. Dat gaat dus heel goed bij de aanleg van de Innovatiestrook.’

Tot slot, Joep en Jack, waar zijn jullie trots op in dit project?

Joep: ‘Ik geloof in een centrale testplek, een plaats waar alles samenkomt, waar we in de praktijk kunnen samenwerken aan écht duurzamer bouwen. Daarom ben ik er trots op dat die er nu komt. Want naast de Innovatiestrook werken we ook aan een Innovatiepaviljoen op de verzorgingsplaats Kloosters, een plek waar geïnteresseerden terecht kunnen voor informatie en beleving m.b.t. duurzaam bouwen. Ook op de verzorgingsplaats gaan we samen met marktpartijen duurzame innovaties en nieuwe diensten testen en aanbieden.’

Jack: ‘Ik ben er trots op dat we er als bouwbedrijf samen met onze partners in slagen om de Zero Emissie Bouwplaats te realiseren. Lukt het op de ene manier niet, dan doen we het op een andere manier. Zo komen we samen verder. En ik vond het mooi dat bij de start van de aanleg niet alleen de demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat, Barbara Visser, aanwezig was, maar ook de jeugdburgemeester van de gemeente Oirschot. Het is belangrijk én leuk om de jongere generatie echt te betrekken bij dat wat we op de Innovatiestrook doen.’

Op de bouwplaats geven drie trots wapperende vlaggen de samenwerking weer tussen Rijkswaterstaat, Gebr. van Kessel en KWS. De vierde vlag ‘Samen CO₂ Wegwerken’ geeft aan waar het allemaal om gaat. Alleen samen komen we verder in duurzame wegenbouw.